تهویه مطبوع خودرو چگونه کار میکند؟

تهویه مطبوع خودرو

امروز سیستم تهویه مطبوع جایگاه ویژه ای در خودرو دارد. سرنشینان خودرویی که از سیستم تهویه مطبوع پیشرفته و مجهزی برخوردار است، احساس آرامش می کنند و چه بسا در شرایط سخت رانندگی در جاده های طولانی، به دلیل داستن این سیستم، سختی های سفر را بر خود هموار سازند و آن را با خاطره خوشی به پایان برساند.

[aparat id=”tWk9T”]

سیر تکاملی

سیستم های تهویه مطبوع پس از سال ها سیر تکاملی، به شکل امروزی خود رسیده اند. این سیستم در ابتدا از سرنشینان خودرو در برابر تابش مستقیم نور خورشید یا بادهای شدید محافظت می کرد. پس از مدتی، سیستم گرمایش برای غلبه بر سرما طراحی شد و بالاخره با ساخت کولر، هوایی مطبوع و خنک در اتاق خودرو فراهم آمد. با توجه به جایگاه مهم سیستم تهویه مطبوع، بهتر است با روش و اصول کارکدر آن بیشتر آشنا شویم تا در مراحل گسترده تر، به رفع عیوب این سیستم بپردازیم و با استفاده صحیح از آن، بیشترین بهره را از سیستم تهویه مطبوع ببریم.

تهویه مطبوع در خودرو

تهویه مطبوع در اتومییل ها از نظر کار و طرح با هم شبیه هستند، ولی کارخانجات سازنده خودروها از اجزاء متفاوتی برای بکار انداختن و کنترل اجزاء در محدوده مشخصات خود استفاده می کنند.

عمل سرماسازی (برودت) در سیستم کولر

عمل سرماسازی در سیستم کولر خودرو از گردش گاز ۱۲-R (ماده سرماساز) در یک مدار بسته انجام می گیرد.

گاز ۱۲-R به حالت بخار از طرف اواپراتور (تبخیرکننده) بوسیله کمپرسور مکیده می شود و پس از فشردن ۱۴bar در کمپرسور و افزایش دما حدود ۸۰۰ درجه سانتیگراد بطرف کندانسور (رادیاتور کولر) رانده  می شود.

در کندانسور گاز داغ و فشرده خنک می شود با خنک شدن گاز تقریباً تبدیل به مایع یعنی تقطیر می گردد. و از آنجا به طرف رطوبت گیر (رسیور) رطوبت و ناخالصی آن گرفته می شود و به صورت مایع کامل بطرف اواپراتور حرکت می کند، قبل از ورود به اواپراتور با عبور از شیرانبساط بواسطه گشاد بودن مسیر فشار آن بشدت کاهش و منبسط می گردد و در اواپراتور به سرعت تبخیر می گردد.

سرعت تبخیر سرمای زیادی را ایجاد می نماید که توسط فن کولر تهویه هوای تازه محیط یا هوای محیط اطاق خودرو از اطراف اواپراتور عبور داده می شود به این معنی که حرارت اطاق خودرو را جذب خود می کند و ماده سرماساز بصورت بخار مجدداً بطرف کمپرسور مکیده می شود. این سیکل تا زمانی که کمپرسور کار می کند ادامه دارد در این سیستم کار کمپرسور توسط جریان برق که از کلاچ کمپرسور عبور داده می شود ایجاد میدان مغناطیسی کلاچ با محور کمپرسور درگیر شده و با نیروی موتور که توسط تسمه به پولی کلاچ متصل می باشد حرکت می نماید. در حالتی که اواپراتور زیاد سرد می شود توسط ترموستاتی که به اواپراتور متصل می باشد مسیر گاز را در شیرانبساط مسدودتر می نماید تا از یخ زدن هوای اطراف اواپراتور جلوگیری نماید.

کولر

کولر دستگاهی است که هوای اتاق را سرد می کند و در صورتی که رطوبت هوا زیاد باشد، آن را کاهش می دهد.

قانون عمومی سرمایش

در فصل تابستان گاهی اوقات پس از شنا احساس سرما یا خنکی می کنیم. علت این پدیده آن است که با توجه به گرمای خورشید، آب روی پوست ما تمایل به تبخیر دارد. آب، گرمای تبخیر خود را از پوست بدن می گیرد و با کاهش گرمای روی پوست، احساس سرما به ما دست می دهد. مثال دیگر این است که اگر مقداری الکل روی دستمان بریزیم، به علت تبخیر الکل از روی سطح پوست، احساس سرما می کنیم. از این روش می توان در سیستم های سرمایش استفاده کرد. این روش مبتنی بر قانونی است که می گوید: هر ماده ای برای تبخیر مجبور به جذب حرارت از محیط اطراف خود و در نتیجه سرد کردن محیط است.

در ظرفی که کاملاً نسبت به محیط اطراف عایق بوده و شیر کنترل بخار دارد، اگر مقداری مایع مبرّد بریزیم، این ماده به هنگام تبخیر، گرمای هوای ظرف را جذب خود می کند. با این کار، دمای هوای داخل ظرف از دمای هوای محیط خارج سردتر می شود. همان گونه که در شکل صفحه بعد نشان داده شده است، هنگام باز کردن شیر بخار، بخارات مبرّد به سمت خارج رانده می شوند. تا زمانی که شیر باز نشده باشد، دمای هوای درون ظرف سرد می شود. با این روش می توان در سیستم سرمایش نیز تولید سرما کرد. برای تولید سرما، باید مایع مبرّد را زیاد کنیم که در نهایت این مایع تمام می شود. از این رو استفاده از مایع مبرّد غیراقتصادی است. روش مناسب تولید سرما، تبدیل گاز به مایع و تبخیر مجدد آن است.

مبرّد

مبرّد ماده ای سیال مانند است که در سیستم تبرید به کار می رود و با انبساط و تبخیر خود سرما تولید می کند.

رایج ترین مبرّدی که در سیستم سرمایش خودرو به کار می رفت، ”12 ـ R” بود که شکلی از گاز فریون است. این مبرّد به دلیل تخریب لایه اوزون، دیگر به کار نمی رود.

ویژگیهای فریون ۱۲ـ R

همان طور که می دانید، در فشار جو، آب در دمای ۱۰۰ درجه سانتی گراد یا ۲۱۲ درجه فارنهایت به جوش می آید، در حالی که ”12 ـ R” در دمای ۸/۲۹- درجه سانتی گراد یا ۶/۲۱- درجه

فارنهایت تبخیر می شود.

اگر فشار به ۲ kg / cm 2 تبدیل شود، ۱۲ـ R در دمای ۱۳- درجه سانتی گراد یا ۶/۸ درجه فارنهایت بخار خواهد شد. در حالی که در این شرایط، آب در دمای ۱۲۱ درجه سانتی گراد یا ۲۵۰۰ درجه فارنهایت به جوش می آید. حال اگر مبرّد ۱۲ـ R را در دمای عادی اتاق و در شرایط فشار استاندارد قرار دهیم، گرمای محیط را جذب و بسرعت تبدیل به گاز می شود. فریون ۱۲۲ تحت فشار مناسب می تواند براحتی با گرفتن گرما و انتقال آن به محیط، تبدیل به مایع شود.

نمودار صفحه بعد ارتباط مبرّد فریون ۱۲ را با دما و فشار محیط نشان می دهد. این منحنی نشان می دهد که فریون ۱۲ در چه فشار و دمایی تبخیر می شود. قسمت بالایی نمودار، حالت گازی مرد و قسمت پایینی آن مرحله مایع مبرّد را نشان می دهد.

مبرّد با روش های نشان داده شده در نمودار زیر، تبدیل به مایع می شود. می توان با افزایش فشار و بدون کاهش دما، مبرد را از حالت گازی به حالت مایع رساند و یا بدون تغییر فشار و با کاهش دما، آن را به مایع تبدیل کرد. این حالت ها در مسیر ۱ و ۲ نمودار نشان داده شده اند.

با ثابت نگه داشتن دما و کاهش فشار یا با ثابت نگه داشتن فشار و افزایش دما می توان مایع مبرد را تبدیل به گاز کرد.

توضیح آنکه هر اتمسفر معادل ۱/۰۳kg / cm2 یا ۷۶۰mmHg یا ۱bar ، معادل ۰/۱mpa است.

 قسمتهای مهم سیستم کولر

اجزاء تشکیل دهنده سیستم کولر

۱ـ کمپرسور                     2ـ کندانسور     

۳ـ اواپراتور (تبخیرکننده)          4ـ رسیور (خشک کننده)          

۵ـ سوپاپ اطمینان ذوبی          6ـ سوپاپ انبساط (شیرانبساط)       

۷ـ سوئیچ ترموستاتیک

۱ـ کمپرسور

یک پمپ دوار با طراحی مخصوص که وظیفه مکش و فشردن گاز را بر عهده دارد و حرکت خود را از تسمه بوسیله موتور می گیرد. دمای خروجی کمپرسور حدود ۸۰ درجه سانتیگراد و فشار حدود ۱۲ bar می باشد.

۲ـ کندانسور (رادیاتور کولر)

در جلو رادیاتور نصب می شود که گاز متراکم شده در کمپرسور با دمای ۸۰ درجه سانتیگراد پس از ورود به داخل کندانسور دمای خود را تا حدود ۴۵ درجه سانتیگراد از دست می دهند و بصورت مایع در می آید.

۳ـ اواپراتور (مخزن انبساط ـ تبخیر)

در قسمت جلو اطاق خودرو نسب می شود و وظیفه آن انتشار برودت به داخل اطاق می باشد.

۴ـ رسیور (رطوبت گیر)

دارای سه وظیفه می باشد. الف: جذب ذرات و ناخالصی

        ب: جذب رطوبت از ماده مبرّد

        ج: ذخیره نمودن ماده سرماساز در حالتی که کولر متوقف می باشد.

۵ـ سوپاپ اطمینان ذوبی

روی کپسول رسیور یک سوپاپ اطمینان وجود دارد تا در صورتیکه دمای گاز از حدود ۱۰۵ درجه سانتیگراد تجاوز کرد سوپاپ ذوبی عمل و گاز تخلیه گردد.

۶ـ شیرانبساط

وظیفه آن کنترل ورود مقدار معینی از ماده به داخل اواپراتور و همچنین کمک به کم کردن فشار ماده سرماساز جهت راندمان بیشتر می باشد.

۷ـ ترموستات

ترموستات از یک طرف به شیرانبساط و مخزن آن مجاور اواپراتور نصب می شود تا مانع ورود ماده مبرد از شیرانبساط به اواپراتور و جلوگیری از یخ زدن آن شود.

اساس کار سیستم سرمایش خودرو

انبساط و تبخیر

در سیستم تبرید مکانیکی، هوا به روش زیر سرد می شود:

ابتدا مایع مبرد درون ظرفی تحت دما و فشار بالا ذخیره می شود که به آن ظرف «رسیور» یا «مخزن ذخیره» می گوییم. سپس مایع مبرد را از دهانه ریزی به نام «شیرانبساط» عبور می دهیم. در این هنگام دما و فشار مایع مبرد کاهش پیدا می کند. بیشتر مبردها در این حالت بخار می شوند.

مبرد در فشار و دمای پایین به سمت محفظه ای به نام «اواپراتور» جریان می یابد. در این ظرف، مایع مبرد بخار می شود. هنگام این فرایند، گرمای هوای محیط اطراف جذب مبرد می شود.

تقطیر مبرد

همان گونه که گفتیم، در سیستم تبرید مکانیکی، می توان مبرد را با افزایش فشار و سپس کاهش دما به صورت مایع درآورد.

هنگامی که مبرد گازی اواپراتور را ترک می کند، به وسیله «کمپرسور» متراکم می شود. در «کندانسور» مبرد متراکم شده، گرمای خود را به محیط انتقال می دهد. پس از آن مبرد تقطیر و به مایع تبدیل می شود. در پایان، این مایع به مخزن ذخیره باز می گردد.

چرخه تبرید

۱ـ مبردی که با فشار و دمای بالا از کمپرسور خارج می شود، علاوه بر گرمای جذب شده از اواپراتور، گرمای تشکیل شده در کمپرسور را نیز داراست.

۲ـ مبرد گازی شکل در کندانسور جریان می یابد و به مبرد مایع تبدیل می شود.

۳ـ مایع مبرد به سمت مخزن ذخیره جریان پیدا می کند و در این محل ذخیره و به وسیله فیلتر رطوبت گیری می شود. تا زمانی که اواپراتور به مبرد نیاز نداشته باشد، مایع مبرد از مخزن ارسال نمی شود.

۴ـ شیرانبساط، مایع مبرد را به مخلوط دومرحله ای (گاز ـ مایع) و دارای فشار و دمای پایین تبدیل می سازد.

۵ـ این مبرد دومرحله ای در اواپراتور به جریان می افتد. با تبخیر مایع در اواپراتور، هوای گرم که از روی اواپراتور عبور می کند، گرما می گیرد و مایع مبرد به گاز تبدیل می شود. پس از آن مبرد گازی شکل به سوی کمپرسور جریان می یابد و این فرایند مجدداً تکرار می شود.

کمپرسور

کمپرسور پمپی است که برای افزایش فشار مایع مبرد طراحی شده است. منظور از افزایش فشار، افزایش دماست. بخار مایع مبرد در دمای بالا بسرعت تقطیر می شود و انرژی گرمایی خود را به محیط پس می دهد.

کمپرسورها را می توان به ۳ شکل زیر طبقه بندی کرد:

۱ـ کمپرسور رفت و برگشتی (خطی)

۲ـ کمپرسور دورانی

۳ـ کمپرسور صفحه مورب

نوع رفت و برگشتی یا خطی

در کمپرسور رفت و برگشتی، حرکت دورانی میل لنگ ناشی از حرکت رفت و برگشتی پیستون است.

مدل دورانی

در این مدل، پره ها از میان یکدیگر و در جهت مخالف هم به صورت اجزای مرکب قرار می گیرند. هر کدام از این پره ها در زوایای مستقیم بر روی شیارهای موتور قرار گرفته اند. هنگامی که موتور شروع به کار می کند، پره ها در جهت شعاع دوران و انتهای خود، در داخل به خموازات سطح سیلندر از یک طرف به سمت دیگر حرکت می کنند.

کندانسور یا واحد تقطیر

کندانسور برای سرد کردن و گرفتن گرما از گاز مبرد به کار می رود. در کمپرسور، مبرد تبدیل به گازی با دما و فشار بالا می شود که کندانسور آن را به مایع مبرد تبدیل می کند.

گرمای گرفته شده از مبرد گازی شکل، شامل گرمای جذب شده در اواپراتور و گرمای ناشی از کار کمپرسور در هنگام تراکم مبرد است.

گرمای آزاد شده از کندانسور به شرطی اثر تبرید را افزایش می دهد که به وسیله اواپراتور قابل دسترسی باشد. به تازگی کندانسورهای جدیدی ساخته شده اند که مانند مدل های قدیمی از فن رادیاتور استفاده نمی کنند و دارای فن مستقلی هستند.

مخزن ذخیره / خشک کن

برای ذخیره موقتی، مبرد مایع شده به وسیله کندانسور و نیز زدودن ناخالصی و رطوبتی که به سیستم تهویه آسیب می زند، مخزن ذخیره طراحی شده است. برای تهیه این مخزن از فیلتر و خشک کن استفاده می کنیم. در بالای مخزن چشمی شیشه ای نیز برای دیدن ورود و خروج مبرد کار گذاشته شده است.

اگر گاز مبرد در رطوبت داشته باشد، باعث زنگ زدگی اجزای سیستم می شود. علاوه بر این، رطوبت سبب می شود مبرد در دهانه شیرانبساط یا در اواپراتور یخ بزند. برای جلوگیری از بروز این گونه مشکلات، از خشک کن استفاده می کنند.

چشمی شیشه ای قابل ذوبی که در بالای مخزن ذخیره و خشک کن نصب شده است. نقش سوپاپ اطمینان را دارد. این چشمی شیشه ای که پیچ ذوب نیز نامیده می شود، از پرکننده لحیمی مخصوصی تشکیل شده است که در مرکز پیچ قرار دارد. اگر کارکرد کندانسور مختل شود یا سرمایش به طور مفرط افزایش یابد، فشار در کندانسور و مخزن ذخیره خشک کن بالا می رود و خطر ترکیدن سیستم لوله کشی پیش می آید. برای جلوگیری از این حالت در فشارهای بالا (حدود ۳۰ kg/cm² و دمای ۱۰۰۰ درجه سانتی  گراد) فلز لحیمی مخصوص داخل درپوش زودگداز، ذوب می شود و به مبرد برای تخلیه به اتمسفر اجازه خروج می دهد و به این ترتیب از رسیدن هرگونه خسارت به سیستم تبرید جلوگیری می کند.

در بعضی سیستم های جدید، مدل دیگری را به کار می برند که هم سبک تر و هم کوچک تر از مدل یاد شده است. در این مدل، اتصالات لوله نیز با روش جدیدی طراحی و تعبیه شده است.

واحد سرمایش

واحد سرمایش، تشکیل شده است از: اواپراتور، موتوردمنده، فن، شیرانبساط و ظرف تخلیه ای که در اتاقک سرنشین نصب شده است. در بعضی مدل ها، موتوردمنده و فن به صورت یکپارچه در واحد سرمایش قرار نگرفته اند.

ظرف تخلیه محفظه ای در واحد سرمایش است که هدف آن جمع آوری آب تقطیرشده به وسیله اواپراتور و تخلیه آن به سمت خارج است. تشتک یا ظرف تخلیه به گونه ای طراحی شده است که از زنگ زدگی در قسمت سرنشین جلوگیری می کند. شیرانبساط و اواپراتور در قسمت بعدی تشریح خواهند شد.

شیر انبساط

مایع مبرد پس از عبور از میان مخزن ذخیره و خشک کن، از روزنه ای کوچک به سمت خارج تزریق می شود. در این مرحله، مایع مبرد ناگهان منبسط می شود و فشار و دمای آن
کاهش می یابد.

شیرهای انبساط به دو گونه زیر تقسیم می شوند:

۱ـ شیرانبساط فشار ثابت

۲ـ شیرانبساط حرارتی

با توجه به بار اواپراتور، شرایط خروجی آن باید به گونه ای باشد که مایع مبرد بتواند گرمای نهان تبخیر خود را از محیط اطراف بگیرد و به صورت کامل تبخیر شود. در غیر این صورت، مایع مبرد نمی تواند به طور کامل در چرخه ای مشخص و شرایطی مناسب جریان پیدا کند.

شیرانبساط حرارتی برای تنظیم جریان مبرد به کار می رود و بخار مبرد به صورت بخار فوق گرم از اواپراتور خارج می شود. در این زمان، اختلاف دما بین بخار مبرد و بخار اشباع، ثابت است. بنابراین با استفاده از شیرانبساط حرارتی، اواپراتور تنها مقدار لازم از مبرد را تبخیر می کند. این کار باعث می شود که از بیشترین ظرفیت اواپراتور بهره ببریم و تمام اجزای سیستم بخوبی و با بهترین بازدهی کار کنند. پس از آنکه مبرد در کندانسور به مایع تبدیل شد، حرکت عمودی شیر سوزنی میزان جریان مبرد را کنترل می کند. میزان این حرکت به اختلاف فشار بخار P داخل لوله حسگر گرما و مجموع فشارهای ” Ps ” و ” Pe ” بستگی دارد. فشار Ps فشاری است که از فشار فنر گرفته می شود و فشار Pe فشار بخار در داخل اواپراتور است.

اکنون اجازه دهید زمانی که میزان بار سرمایش زیاد است را در نظر بگیریم. هنگامی که بار سرمایش زیاد است، دمای گاز مبرد در حین عبور از خروجی اواپراتور بالاست. بنابراین دما و فشار درون لوله حسگر گرما نیز بالا می رود. در این حالت، ساچمه به سمت پایین فشار می آورد و باعث می شود مقدار زیادی مبرد جریان یابد. هنگامی که بار سرمایش کمتر می شود، برعکس حالت یادشده اتفاق می افتد و مقدار کمتری مبرد جریان می یابد.

در شیرانبساط حرارتی، یک کتعادل کننده داخلی یا خارجی تعبیه شده که کارکرد آنها به فشار داخلی اواپراتور بستگی دارد، اما هر دو نوع از یک قانون تبعیت می کنند.

اواپراتور یا واحد تبخیر

کار اواپراتور برعکس کندانسور است. مبرد پیش از رسیدن به شیرانبساط، ۱۰۰ درصد مایع است. به محض اینکه فشار مبرد افت می کند، مایع به جوش می آید. در اواپراتور این کار با جذب حرارت و گرما از هوای عبوری روی فین های سرمایش انجام می پذیرد که در نتیجه آن هوای محیط سرد می شود.

جنس اواپراتورها از آلومینیم است و ۳ نوع از آنها در بازار موجود است:

۱ـ دارای فین لوله ای

۲ـ دارای فین مارپیچ

۳ـ دارای فین صفحه ای

ساختمان اواپراتور نیز مثل کندانسور بسیار ساده است. اواپراتور از اجزای مهم سیستم تبرید است که براساس قانون انتقال حرارت کار می کند و اثر زیادی بر بازده سیستم سرمایش دارد.

از جمله اشکالاتی که در فین ها یا پره های اواپراتور پیش می آید، یخ زدگی آنهاست. زمانی که هوای گرم به فین های اواپراتور برخورد می کند و تا زیر دمای نقطه شبنم سرد می شود، بخارآب موجود در هوا تقطیر شده و به صورت قطرات ریز آب درمی آید. اگر در همین زمان فین ها سرد شوند و دمای آنها به زیر صفر درجه سانتی گراد برسد، قطرات آب یخ می زنند. قطرات یخ زده بر بازده اواپراتور که به مثابه مبدل حرارتی است اثر می گذارد و آن را کاهش می دهد. علاوه بر این، مقدار هوای عبوری از میان فین ها نیز کاهش می یابد که این امر به کم شدن سرما می انجامد.

فن یا بادگیر با جریان اجباری

در سیستم های تهویه اجباری هوا، فن الکتریکی یا وسیله مشابه آن هوا را درون خودرو به جریان می اندازد. در شکل زیر، منفذهای مکش و خروجی تهویه، مانند سیستم جریان طبیعی هوا نشان داده شده اند.

این نوع سیستم تهویه می تواند در سیستم های سرمایش و گرمایش، توأم با یکدیگر و یا به صورت مجزا به کار رود.

فیلتر و تصفیه کننده هوا

تصفیه کننده هوا وسیله ای است که هوای داخل خودرو را تصفیه می کند. این کار با گرفتن گردوغبار و زدودن بوهای نامطبوع خودرو انجام می شود. به طور کلی فیلتر هوا شامل فنی است که هوا را به داخل خود می کشد و از سمت دیگر خود خارج می سازد. برای پاک کردن غبار از «فیلترصافی» و برای از بین بردن بوهای زاید از «فیلترذغالی» استفاده می شود.

انواع دیگر فیلتر هوا، مجهز به لامپ ضد باکتری و فیلتریونی هستند. در شکل صفحه روبه رو ساختمان داخلی فیلتر هوا نشان داده شده است.

انواع دمنده

فن ها به دو نوع جریان محوری یا دارای سیستم گریز از مرکز تقسیم می شوند که طبقه بندی کلی آن به جهت جریان هوا بستگی دارد. در نوع جریان محوری، هوا به موازات محور دورانی وارد و در امتداد همان محورهای دورانی خارج می شود. در مدل گریز از مرکز، هوا به موازات محور دوران وارد و در جهت عمود بر محور دورانی فن وزیده می شود.

فن های گریز از مرکز، در مدل های توربوفن و جریان شعاعی دیده می شوند.

کلاچ مغناطیسی

کلاچ مغناطیسی برای اتصال یا آزاد کردن کمپرسور از موتور به کار می رود. اجزای اصلی آن عبارتند از: «استاتور» ، «روتور با پولی» و «صفحه فشاردهنده».

روش کار اجزای کلاچ مغناطیسی

کلاچ مغناطیسی از استاتور، روتور همراه با پولی و صفحه فشاردهنده ای برای درگیر کردن پولی متحرک و کمپرسور به صورت مغناطیسی، تشکیل شده است. استاتور روی هوزینگ کمپرسور نصب شده و صفحه فشاردهنده متصل به شافت کمپرسور است.

بین سطح داخلی روتور و مقابل هوزینگ کمپرسور، دو یاتاقان به کار گرفته شده است.

مکانیزم عملکرد کلاچ مغناطیسی

هنگامی که موتور روشن است، پولی به وسیله تسمه به میل لنگ متصل می شود و شروع به چرخیدن می کند، اما کمپرسور تا زمانی که کلاچ درگیر نباشد، کار نمی کند. هنگامی که سیستم تهویه شروع به کار می کند، تقویت کننده جریانی را به کوئل استاتور می فرستد. در این هنگام آهن ربای مغناطیسی، صفحه فشاردهنده را جذب می کند و آن را در جهت مخالف صفحه کلاچ به داخل پولی می کشد. اصطکاک بین لنت و صفحه، باعث می شود کلاچ به صورت یکپارچه با کمپرسور به حرکت درآید.

انواع کلاچ مغناطیسی

کلاچ های مغناطیسی را براساس شکل ظاهریشان به صورت زیر تقسیم می کنند:

۱ـ مدل F و G برای انواع کمپرسورهای رفت و برگشتی یا خطی همراه با میل لنگ.

۲ـ مدل R و P برای کمپرسورهای دورانی.

سوئیچ فشار (سوئیچ دومرحله ای یا سه مرحله ای)

سوئیچ فشار را بین مخزن ذخیره و شیرانبساط نصب می کنند. هنگام که فشار در قسمت فشار بالایی چرخه تبرید در حال افزایش است، سوئیچ حرکت کلاچ مغناطیسی را قطع می کند و باعث متوقف شدن کمپرسور می شود و به این ترتیب هنگام تراکم چرخه تبرید از بروز هرگونه مشکلی جلوگیری می کند.

فشار بالای غیرعادی

هنگامی که فشار در چرخه تبرید به صورت غیرعادی بالا می رود، ممکن است به اجزای مختلف سیستم آسیب وارد شود. در این هنگام، سوئیچ فشار حس می کند که فشار به طور غیرعادی بالاست. منظور از فشار بالا، حدود ۲۷ kg/cm² است. در این فشار، حرکت کلاچ مغناطیسی و کمپرسور متوقف می شود.

فشار پایین غیرعادی

اگر مقدار مبرد در چرخه تبرید به میزان غیرعادی پایین بیاید یا کاملاً به مصرف برسد، روانکاری روغن کمپرسور در سیستم اهرم بندی و سایر قسمت ها کم می شود و ممکن است به کمپرسور آسیب برسد. بنابراین هنگامی که مقدار مبرد کمتر از مقدار معمول باشد و فشار آن به ۲/۱ kg/cm² یا کمتر از آن  برسد، سوئیچ فعال می شود و کمپرسور را متوقف می کند.

انواع سوئیچ فشار

دو نمونه سوئیچ فشار به کار برده می شوند. روش کار سوئیچ فشار دومنظوره به این صورت است که هم در هنگام بالا بودن فشار و هم در هنگام پایین بودن آن، برق کلاچ کمپرسور را قطع می کند. ساختمان این سوئیچ در شکل زیر نشان داده شده است.

مدل های تهویه مطبوع و ویژگی های آنها

سیستم تهویه خودرو براساس مکان قرارگیری واحد سیستم تهویه یا عملکرد تقسیم می شود.

قرارگیری در محفظه داشبورد

در این مدل، سیستم تهویه معمولاً زیر محفظه داشبورد و جلوی صندلی سرنشین قرار می گیرد. ویژگی های این مدل عبارتند از:

۱ـ هوای سرد از واحد تهویه مستقیم به راننده می وزد و اثر سرما به صورتی نامطلوب
حس می شود.

۲ـ مقدار هوای خروجی از جلوی پنجره تا اندازه ای که راننده احساس مطلوبی داشته باشد، قابل تنظیم است.

قرارگیری در صندوق عقب

در این مدل، واحد تهویه در قسمت عقب ماشین نصب می شود. محل ورود و خروج هوای سرد، در قسمتی از صندلی عقب سرنشین قرار داده شده است. زمانی که واحد تهویه در قسمت عقب قرار بگیرد، فضای نسبتاً بیشتری تهویه و سرد می شود. این سیستم، مزیت سیستم تهویه با اواپراتور بزرگ تر و نیز ذخیره سرمایش را داراست.

مدل دوگانه

در این مدل، هوای سرد مانند شکل زیر جریان می یابد.این مدل ترکیبی از دو مدل قبلی است و هوای سرد از قسمت جلو و عقب به درون خودرو وزیده می شود.

ویژگی های این سیستم در قسمت داخلی خودرو بسیار خوب است و با تقسیم هماهنگ دما در خودرو، همه سرنشینان احساس آرامش می کنند.